Inleiding
Elk jaar op 27 januari, de geboortedag van Albert Rozema (1902–1982), wordt de naar hem vernoemde Rozemaprijs uitgereikt. De prijsuitreiking wordt traditiegetrouw uitgevoerd door een van zijn dochters. Deze bijzondere prijs, ingesteld door de Historische Kring Haaksbergen (HKH), is bedoeld om eigenaren van historische gebouwen te stimuleren om zorgvuldig om te gaan met ons cultureel erfgoed. Het draait hierbij om het behoud van kenmerkende historische details, die een tastbare verbinding vormen met ons verleden.
De Rozemaprijs werd in 2012 in het leven geroepen op initiatief van Wim Oltwater, destijds lid van de werkgroep Monumenten en Archeologie van de HKH. Het doel van de prijs is om de inwoners van Haaksbergen te inspireren om waardevolle elementen van hun pand te koesteren en te behouden. Het kan hierbij gaan om details zoals originele raamkozijnen, bijzondere deuren of andere karakteristieke onderdelen die bijdragen aan het authentieke uiterlijk van een gebouw.
De prijs draagt met trots de naam van Albert Rozema, een markante ondernemer en winkelier uit Haaksbergen. Rozema runde decennialang een manufacturenzaak aan de Spoorstraat 4, waar hij petten, manchester broeken, kielen, schorten, lange onderbroeken, handdoeken en beddentijk verkocht. Zijn winkel, met een interieur dat tot aan de sloop in 1985 grotendeels in oorspronkelijke staat bleef, ademde een nostalgische sfeer. Rozema’s vasthoudendheid aan het authentieke en zijn weerzin tegen modernisering maken hem tot een symbool voor het behoud van historisch erfgoed. Het is dan ook passend dat deze prijs naar hem is vernoemd.
Met de uitreiking van de Rozemaprijs wil de Historische Kring Haaksbergen haar waardering tonen voor degenen die zich inzetten voor het behoud van monumentale gebouwen en hun historische details. Bij het toekennen van de prijs ligt de nadruk niet op grootschalige restauraties, maar juist op het behouden van specifieke, originele elementen. Een gerestaureerde raampartij, een bijzondere voordeur of andere unieke details kunnen al in aanmerking komen. Op deze manier draagt de prijs bij aan het behoud van het unieke karakter van Haaksbergen en haar historische gebouwen.
De Historische Kring Haaksbergen wil met het toekennen van de Albert Rozema prijs haar waardering uitspreken voor personen die zich inzetten voor het in stand houden van monumentale gebouwen en met name de historische details van een gebouw. Bij de Albert Rozema prijs gaat het uitdrukkelijk om de historische details die bewaard zijn gebleven en niet om een totale restauratie van een historisch gebouw. Dit kan bijvoorbeeld een raampartij zijn of een bijzondere deur.
De Albert Rozemaprijs 2012
Op vrijdag 27 januari 2012 werd voor het eerst de Albert Rozemaprijs uitgereikt door de Historische Kring Haaksbergen. De eerste winnaar van de Albert Rozemaprijs was de familie Buschers. Zij werden in 2012 geëerd voor hun inspanningen bij het restaureren van het Schilderman-huis aan de Goorsestraat 4. Het pand had in de loop der jaren verschillende verbouwingen ondergaan, waarbij steeds de woningwensen van de eigenaar bepalend waren. Johan en Hedwig Buschers bemachtigden het markante huis in 1992 en namen het zich voor om het terug te brengen naar de bijna oorspronkelijke toestand. Dit proces duurde een jaar en werd uitgevoerd met grote zorg voor de historische details, zowel intern als extern. De originele bouwtekening van de beroemde Haaksbergse architect A.J. Schilderman diende hierbij als leidraad. De Werkgroep Monumenten van de Historische Kring Haaksbergen waardeerde het initiatief van de Buschers enorm en besloot hen voor hun toewijding aan het behoud van de historische waarde van het pand te eren met de Albert Rozemaprijs. De prijs, bestaande uit een oorkonde en een speciaal ontworpen herdenkingstegeltje, werd onder toeziend oog van de drie dochters van Albert Rozema overhandigd door Wim Oltwater.
De Albert Rozemaprijs 2013
De Albert Rozemaprijs 2013 is toegekend aan de familie Bouwmeester, die Blankenburg 13 grondig heeft gerestaureerd en het pand in oude glorie heeft hersteld. Dankzij hun inspanningen is de authentieke uitstraling van het gebouw behouden gebleven, wat door de commissie Monumenten en Archeologie van de Historische Kring werd beloond. Tijdens de prijsuitreiking werd de bijzondere geschiedenis van het pand verteld door Henny Slotman. Blankenburg 13 en het naastgelegen pand Blankenburg 11 hebben door de eeuwen heen een sterke onderlinge verbondenheid gekend. Oorspronkelijk stonden beide huizen op gepachte grond, tot deze rond 1716 door Domeinen in percelen werd verkocht aan de huiseigenaren .In 2012 nam de familie Bouwmeester Blankenburg 13 over en onderwierp het pand aan een grondige renovatie. Hierbij werd zowel het interieur als het exterieur aangepakt, met veel aandacht voor historische details. Het resultaat is een prachtige restauratie die volledig aansluit bij het historische karakter van het pand. De Albert Rozemaprijs 2013 is een terechte erkenning voor deze prestatie, waarmee opnieuw wordt benadrukt hoe belangrijk het behoud van historisch erfgoed is voor Haaksbergen.
De Albert Rozemaprijs 2014
De Albert Rozemaprijs 2014 is toegekend aan Gerben en Sharmila Schroder voor de zorgvuldige renovatie van hun woning aan de Dr. Ariënsstraat 18. Het jaren-dertighuis heeft dankzij hun inspanningen zijn authentieke uitstraling behouden. Bijzonder in het oog springen de glas-in-loodramen naast de voordeur, die volledig in oorspronkelijke staat zijn hersteld, en de erker die aan de voorzijde van het pand opnieuw is aangebracht. Het huis, gebouwd in 1933, is een fraai voorbeeld van de architectuur uit die periode. Met details zoals een gebroken kap en een balkon op de achterbouw, weerspiegelt het pand de kenmerkende stijl van de jaren dertig. 
De renovatie door de familie Schroder heeft deze historische elementen prachtig naar voren gebracht, terwijl de woning tegelijkertijd volledig is aangepast aan moderne wooneisen. Door de jaren heen heeft het pand verschillende functies en bewoners gekend, waaronder een kleermakersatelier. In 2010 kwam het huis in handen van de huidige eigenaren, die het grondig hebben opgeknapt en de historische charme wisten te behouden. De Albert Rozemaprijs 2014 is een erkenning van deze geslaagde restauratie en benadrukt het belang van het behoud van historisch erfgoed in Haaksbergen.
De Albert Rozemaprijs 2015
De Albert Rozemaprijs 2015 is toegekend aan de familie Ter Huurne voor het behoud van de bijzondere toegangsdeur van de voormalige slagerij in de Jhr. von Heijdenstraat. De gietijzeren deur, met daarin de familienaam van de oorspronkelijke slager Meijer de Lieme, is een uniek detail dat de familie altijd gekoesterd heeft. Tijdens een verbouwing is de deur verplaatst naar de zij-ingang van het pand, maar het karakter ervan bleef volledig behouden. De geschiedenis van het pand gaat terug tot begin 20e eeuw, toen Meijer de Lieme hier zijn slagerij begon. De nieuwe zaak kreeg eind jaren ’20 een stijlvolle inrichting met onder andere een marmeren toonbank en de kenmerkende deur met familienaam. De slagerij werd later voortgezet door de familie Ter Huurne. Het perceel kent echter een nog oudere geschiedenis, die verbonden is met het onderwijs in Haaksbergen. Al in de 16e eeuw stond hier een kostershuis dat tevens dienstdeed als school. In de loop der eeuwen veranderde het gebruik van het perceel, van schoolgebouw tot boerderij en uiteindelijk tot de slagerij. Met de zorg voor het behoud van de historische deur heeft de familie Ter Huurne niet alleen een tastbare herinnering aan het verleden veiliggesteld, maar ook bijgedragen aan het behoud van Haaksbergens erfgoed.
De Albert Rozemaprijs 2016
De Albert Rozemaprijs 2016 is toegekend aan Jesca Somhorst en Ivar Snuverink, bewoners van Fazantstraat 23, voor het zorgvuldig renoveren en behouden van hun unieke houten woning. Het huis, gebouwd in 1922 in opdracht van de firma D. Jordaan & Zonen, is een zeldzaam voorbeeld van de houten bouwstijl uit die tijd en heeft zijn authentieke gevel volledig behouden dankzij de inspanningen van de huidige eigenaren. Het pand maakt deel uit van een historische bouwontwikkeling in het gebied Fazantstraat/Peddemors. Destijds werden hier een houten landhuis, vier houten woningen en drie stenen huizen gerealiseerd. Veel van deze panden zijn in de loop der jaren verdwenen of veranderd, waaronder drie houten woningen die in 1925 afbrandden. Het landhuis werd in 2009 afgebroken, maar een jaar later herbouwd als Theeschenkerij Jordaan bij de ingang van Recreatiepark ’t Stien’n Boer. Het huis aan de Fazantstraat 23 is een van de weinige overgebleven herinneringen aan deze historische ontwikkeling. Door het behouden van authentieke details zoals de gevel draagt dit pand bij aan het historische karakter van de wijk en het erfgoed van Haaksbergen. De renovatie door Jesca en Ivar benadrukt het belang van het in stand houden van unieke historische elementen in de moderne tijd.
De Albert Rozemaprijs 2017
De Albert Rozemaprijs 2017 is toegekend aan mevrouw A. Kramer voor de voorbeeldige restauratie van het historische erve Het Jaasink in Buurse. Het erf, dat een rijke geschiedenis heeft en ooit een belangrijke rol speelde in de lokale gemeenschap, is door haar inspanningen in oude luister hersteld. Een bijzonder detail van de restauratie is de sluitsteen van de kleine, verdwenen niendeur. Mevrouw Kramer, grafisch ontwerpster van beroep, heeft ervoor gezorgd dat het historische huismerk van Het Jaasink op deze steen in ere is hersteld. Dit huismerk fungeerde in het verleden als een soort handtekening van de bewoners en benadrukt de historische waarde van het erf. Erve Het Jaasink kent een geschiedenis die teruggaat tot de tijd van gerechtsprotocollen en markeboeken, waarin het erf en zijn bewoners regelmatig werden genoemd.
Deze achtergrond werd tijdens de uitreiking levendig geschetst door Nico Spit, die historische bronnen gebruikte om het verhaal van Het Jaasink en zijn betekenis voor Buurse te illustreren. Mevrouw Kramer gaf in haar dankwoord aan hoe het erf haar leven heeft verrijkt. Ze vertelde dat haar man Het Jaasink destijds had gekocht met de intentie om het te redden van sloop en vervanging door een moderne bungalow. Wat begon als “ouwe pruttel” groeide uit tot een gekoesterd stukje Haaksbergens erfgoed. Met de zorgvuldige restauratie van Het Jaasink heeft mevrouw Kramer niet alleen een historische boerderij behouden, maar ook een belangrijk hoofdstuk van de lokale geschiedenis levend gehouden.
De Albert Rozemaprijs 2018
De Albert Rozemaprijs 2018 is toegekend aan Nico Temmink, de eigenaar van het karakteristieke pand aan de Spoorstraat 37–39 in Haaksbergen. Het pand, met zijn charmante balkon en authentieke gevel, vormt een bijzonder herkenningspunt in het straatbeeld en herinnert voorbijgangers aan de rijke geschiedenis van deze locatie. Het gebouw, dat meer dan 110 jaar oud is, biedt onderdak aan een boetiek en een makelaarskantoor. Het is een prachtig voorbeeld van hoe historische architectuur en hedendaagse bedrijvigheid hand in hand kunnen gaan. De zorgvuldig gerestaureerde en behouden gevel geeft de Spoorstraat een authentieke uitstraling en vormt een fraai contrast met de omliggende panden. Voorbijgangers worden even meegenomen naar het verleden, terwijl het pand tegelijk de bedrijvigheid van het heden weerspiegelt. Tijdens de feestelijke uitreiking op zaterdag 27 januari, steevast gehouden op de geboortedag van Albert Rozema, werd de prijs uitgereikt door Alberta Rozema, een van de dochters van de naamgever. Nico Temmink ontving een fraaie tegel met een afbeelding van het pand en een oorkonde als blijk van waardering. Met deze toekenning onderstreept de Historische Kring Haaksbergen het belang van het behoud van historische details en architectonische schoonheid. Het pand aan de Spoorstraat 37–39 is een waardevol stuk erfgoed dat de levendige historie van Haaksbergen zichtbaar houdt, terwijl het ook een moderne functie blijft vervullen.
De Albert Rozemaprijs 2019
Op zondag 27 januari 2019 werd voor de achtste keer de Albert Rozemaprijs uitgereikt. Dit jaar viel de eer te beurt aan Fahmi Ceven, uitbater van het Griekse restaurant Sirtaki, gevestigd in de voormalige pastorie. Het pand, een markant historisch gebouw, is geliefd om zijn rijke geschiedenis en authentieke details. Met name de twee gebrandschilderde ramen in de achtergevel waren doorslaggevend voor de toekenning van de prijs. De ramen, vervaardigd in 1953 door de Haarlemse glazenier Frans Balendong, zijn gewijd aan de heiligen Sint Laurentius en Sint Gangulphus.
Het raam van Sint Laurentius toont de heilige samen met een vrouw en kind, omringd door Nederlandse vlaggen en soldaten. Het andere raam verbeeldt Sint Gangulphus, met op de achtergrond het in de Tweede Wereldoorlog verwoeste kasteel Doornenburg en ridders te paard. Uit onderzoek blijkt dat de ramen rond 1954 aan pastoor Van Gendt geschonken zijn, waarschijnlijk tijdens een verbouwing van de pastorie. Ze weerspiegelen niet alleen religieuze symboliek, maar ook een stuk lokale geschiedenis. Fahmi Ceven ontving de oorkonde en het speciaal ontworpen schildje dat aan het pand bevestigd kan worden. De restauratie en het behoud van deze unieke details in het pand van Sirtaki onderstrepen hoe waardevol het is om historische elementen te koesteren.
De Albert Rozemaprijs 2020
Op 27 januari 2020 werd de Albert Rozemaprijs voor de negende keer uitgereikt, ditmaal aan de familie Hoenink, eigenaren van het pand aan de Molenstraat 65 en 67. Het pand aan de Molenstraat heeft een rijke geschiedenis. In 1920 kocht Hendrik Keizers, timmerman van beroep, het huis op een veiling voor 3.400 gulden. Na een grondige verbouwing van het in 1893 gebouwde pand, vestigde hij zijn timmerwerkplaats in het linker gedeelte van het huis, terwijl het rechter gedeelte werd verhuurd. Enkele jaren geleden hebben de huidige eigenaren, Gerard en Karin Hoenink, het pand gerenoveerd en de knipvoegen aan de voorgevel opnieuw aangebracht, waardoor het huis weer de authentieke uitstraling van weleer kreeg. 
Deze renovatie was voor de sector erfgoed van de Historische Kring de reden om het pand voor de prijs voor te dragen. Tijdens de uitreiking werd de geschiedenis van het pand belicht door Henny Slotman. Hij gaf inzicht in de bronnen die beschikbaar zijn voor het onderzoeken van historische panden, zoals het krantenarchief, fotoarchief, bevolkingsregisters, geboorte- en overlijdensakten en de kadastrale leggers. Deze bronnen bieden waardevolle informatie, met name de kadastrale leggers, die gegevens bevatten van de invoering van het kadaster in 1832 tot ongeveer 1970. De renovatie van dit pand toont het belang van het behoud van historische details.
De Albert Rozemaprijs 2021
Op 27 januari 2021 werd de Albert Rozemaprijs toegekend aan A. Tekküpeli, eigenaar van het woon-winkelpand aan de Eibergsestraat 14, momenteel het Mexicaanse restaurant El Charro. Dit is de tiende keer dat de prijs wordt uitgereikt door de Historische Kring aan een eigenaar die zich inzet voor het behoud van de karakteristieke elementen van een pand. De prijs wordt niet gegeven voor grote restauraties, maar voor het behouden van sprekende details die het karakter van een gebouw bepalen. Het pand aan de Eibergsestraat werd ontworpen door de Haaksbergse architect A.J. Schilderman (1894-1980) en gebouwd in opdracht van G. Averdijk, die er vanaf 1935 een slagerij runde. Schilderman was bekend om zijn creatieve metselwerk en het gebruik van glas-in-loodramen in zijn ontwerpen, wat ook in dit pand te zien is.
De fraaie ingang van het pand, met een gemetselde omlijsting waarin geglazuurde stenen zijn verwerkt, is een opvallend voorbeeld van zijn vakmanschap. Van oorsprong werden in de achter de winkel gelegen slagerij varkens en runderen geslacht, en het vlees werd bewerkt en verkocht in de winkel. Na de jaren vijftig werd de slagerij voortgezet door de familie Janssen en later door de familie Brummelhuis. Het pand heeft nu een andere functie, maar de eigenaar heeft ervoor gezorgd dat het buitenaanzicht en andere bijzondere elementen van het gebouw behouden blijven, zoals op de bouwtekening van 1933 is aangegeven. De prijs werd wederom uitgereikt door Alberta Rozema, de dochter van de naamgever van de prijs. Het is een erkenning van de zorgvuldige manier waarop de eigenaar het erfgoed van Haaksbergen in stand houdt.
De Albert Rozemaprijs 2022
Op 27 januari 2022 werd de Albert Rozemaprijs uitgereikt aan Peter en Hetty Bergers, de eigenaren van boerderijtje De Kievit aan de Meijersgaardenweg 10 in Buurse. Ze ontvingen de onderscheiding voor hun zorgvuldige restauratie van de boerderij, waarbij ze bijzondere aandacht hebben besteed aan het behoud van authentieke elementen, zowel aan de binnen- als de buitenkant van het pand.
Wat de werkgroep bouwhistorie bijzonder opviel aan de restauratie van De Kievit, was de originele niendeur met de daarbij behorende stiepel. De stiepel is een middenstijl tussen de twee deuren van een boerderij, die uitneembaar was, zodat men met paard en wagen de boerderij kon binnenrijden. Vaak werd in het midden van de stiepel een zogenaamd stiepelteken aangebracht. Dit teken, oorspronkelijk een langgerekt X of later een zandloper, was van oorsprong een Runenteken en werd geplaatst ter afwering van de bliksem en mogelijk ook boze geesten. Boerderijtje De Kievit maakt deel uit van het gelijknamige landgoed, dat vijf hectare beslaat.
De Albert Rozemaprijs 2023
Op 27 januari 2023 werd de Albert Rozemaprijs uitgereikt aan Mieke en Ruud Scholten voor hun restauratie van het pand aan de Goorsestraat 33 in Haaksbergen. Dit pand, dat volgens het kadaster uit 1908 stamt, werd door het echtpaar in 2017 aangekocht met het doel om het op te knappen en zoveel mogelijk originele elementen in ere te herstellen. Hun toewijding aan het behoud van historische details in de voorgevel heeft hen de prijs opgeleverd, ondanks dat de restauratie nog niet volledig is afgerond.
De werkgroep bouwhistorie van de Historische Kring waardeerde vooral de zorgvuldige aanpak van de voorgevel, waarbij oude details, zoals de gevelindeling en de originele raampartijen, volledig behouden zijn. Dit heeft het pand zijn authentieke uitstraling teruggegeven, wat het gebouw een unieke uitstraling in de straat verleent. Het pand is oorspronkelijk gebouwd op een groot perceel, waarop meerdere huizen zijn gesticht. De andere bewoners van de omliggende huizen werden ook uitgenodigd om bij de uitreiking van de prijs aanwezig te zijn.
De Albert Rozemaprijs 2024
Op 27 januari 2024 werd de Albert Rozemaprijs toegekend aan de Stichting Particuliere Begraafplaats Haaksbergen voor de plaatsing van de raamroosters in de toegangsdeuren naar de begraafplaats. 
Dankzij deze raamroosters kunnen passanten nu vanuit de Spoorstraat een bijzonder stukje Haaksbergen bekijken. De raamroosters werden in 2022 door Jan Overbeek beschikbaar gesteld, waarna in overleg met de Historische Kring Haaksbergen (HKH) een passende bestemming werd gezocht en in 2023 gerealiseerd. Tijdens de uitreiking werd de oorkonde door Alberta Rozema overhandigd aan Jan Overbeek, terwijl het schildje werd uitgereikt aan Derk Jordaan voor de plaatsing op de muur.
De Albert Rozemaprijs 2024
Op 27 januari 2024 werd de Albert Rozemaprijs toegekend aan de Stichting Particuliere Begraafplaats Haaksbergen voor de plaatsing van de raamroosters in de toegangsdeuren naar de begraafplaats. Dankzij deze raamroosters kunnen passanten nu vanuit de Spoorstraat een bijzonder stukje Haaksbergen bekijken. De raamroosters werden in 2022 door Jan Overbeek beschikbaar gesteld, waarna in overleg met de Historische Kring Haaksbergen (HKH) een passende bestemming werd gezocht en in 2023 gerealiseerd. Tijdens de uitreiking werd de oorkonde door Alberta Rozema overhandigd aan Jan Overbeek, terwijl het schildje werd uitgereikt aan Derk Jordaan voor de plaatsing op de muur.
De Albert Rozemaprijs 2025
Op 27 januari 2025 werd de Albert Rozemaprijs toegekend aan Eric en Irene Werger voor de vakkundige restauratie van de Maranathakerk en de voormalige pastorie aan de Enschedesestraat 14-16 in Haaksbergen. Dit beeldbepalende gebouw, gelegen in een belangrijk dorpsgezicht, is door hen omgebouwd tot een woonhuis waarbij de historische waarde en architectonische uitstraling volledig zijn gerespecteerd. De restauratie heeft geresulteerd in een prachtige herbestemming van de kerk, met bijzondere aandacht voor het behoud van karakteristieke details. De originele letters “Maranathakerk” op de gevel, de schoorsteen, de authentieke entree en het fraaie glas-in-lood zijn zorgvuldig behouden en dragen bij aan het behoud van de oorspronkelijke uitstraling van het gebouw. Het Hugenotenkruis, dat door de vorige eigenaar, de Protestantse Kerk Nederland (PKN), was verwijderd, heeft een nieuwe prominente plek gekregen naast de Protestantse Kerk, waar het nog altijd herinneringen oproept aan de geschiedenis van het gebouw. De restauratie wordt door de sector Erfgoed van de Historische Kring Haaksbergen gezien als een toonbeeld van vakmanschap en respect voor erfgoed. De transformatie van kerk en pastorie naar woonhuis is met veel oog voor detail uitgevoerd, waarbij de buitenzijde niet alleen behouden is gebleven, maar mogelijk zelfs mooier is geworden. Dit soort initiatieven, waarbij historisch erfgoed duurzaam wordt herbestemd, verdient bijzondere waardering. Tijdens de uitreiking sprak Hennie Slotman over de geschiedenis en de historie van de protestante kerk in Haaksbergen en, als onderdeel daarvan, de gereformeerde kerk in het bijzonder. 
Voor de uitmuntende restauratie van het gebouw en specifiek voor het behoud van de Maranatha letters en de entree, ontvingen Eric en Irene Werger uit handen van Alberta Rozema, bijgestaan door haar nicht Mercedes, de oorkonde en het traditionele schildje dat aan het pand bevestigd kan worden. Met deze prijs benadrukt de Historische Kring Haaksbergen het belang van het behoud van kenmerkende details in het Haaksbergse dorpsbeeld en zet het de familie Werger in het zonnetje voor hun toewijding aan erfgoed.
2026
Wie krijgt de Albert Rozemaprijs 2026?
Uitreiking is op 27 januari 2026.